Sınıf:
Ünite:
Ay'ın Yapısı ve Özellikleri
Dünya’mızın tek doğal uydusu Ay’dır. Ay, Dünya’ya en yakın gök cismidir.
Peki Ay’ın yapısı hakkında neler biliyorsunuz?
Dünya’dan gördüğümüz kadarıyla Ay’ın yapısı hakkında neler söyleyebilirsiniz?
Gökyüzündeki göz alıcı görünümüyle insanoğlunun her dönem ilgisini çeken Ay, Dünya’ya 384.403 km uzaklıkta bulunan bir gök cismidir.
İnsanoğlu Ay’a insanlı ve insansız olmak üzere birçok yolculuk gerçekleştirmiştir. Bu yolculukların sonucunda Ay’ın özellikleri ve yapısı hakkında bulgular elde edilmiştir.
Ay’ın Dünya ve Güneş gibi küreye benzer bir şekli vardır. Ay’ın çapı yaklaşık 3.460 km’dir.
Ay’ın büyüklüğü Dünya ve Güneş’in büyüklüğüne göre çok daha küçüktür. Ay’ın büyüklüğü, Dünya’nın büyüklüğünün yaklaşık ¼’ü kadardır. Güneş’in büyüklüğünün ise yaklaşık 1/436’sı kadardır.
Bulutsuz bir havada geceleyin gökyüzüne bakarak Ay’ı gözlemleyelim. Gözlemlerinizden yola çıkarak; Ay’ın yüzey yapısı hakkında neler söyleyebilirsiniz? Ay’ın yüzeyinde birbirinden farklı olarak görülen bölgeler neler olabilir?
Bilim insanları, Ay’ın tıpkı Dünya ve Güneş gibi katmanlardan oluşan bir yapısının olduğunu düşünmektedir. Ay’ın teleskoplarla incelenmesi sonucunda yüzeyinin; “Dağlar, Kraterler ve Küller” ile kaplı olduğu anlaşılmıştır. Krater; Ay yüzeyine meteor, asteroit ve kuyruklu yıldız gibi gök cisimlerinin çarpması sonucunda oluşan çukurlara denilmektedir. Ay'ın en dış yüzeyi ince toz ve kaya parçalarından oluşan kalın bir tabaka ile örtülüdür. Bu tabakanın altında ise parçalanmış kaya parçalarından oluşan çok kalın bir tabaka bulunur.
Yeryüzünden Ay’ı gözlemlediğimizde; Ay’ın yüzeyinin bazı bölümlerinin açık renkli bazı bölümlerininse koyu renkli olduğunu görürüz. Açık renkli bölümlere “Ay Dağları”, koyu renkli bölümlere ise “Ay Denizi” adı verilir.
Ay dağlarının aydınlık, ay denizinin karanlık görünmesinin nedeni; ay dağlarının ay denizlerinden daha yüksek olmasıdır.
Dünya’mızın tek doğal uydusu olan Ay’ın Güneş’ten aldığı ışığı yansıttığını biliyoruz.
Peki, Ay’ın sıcaklığı hakkında ne söyleyebiliriz?
Ay’da gece ve gündüz arasındaki sıcaklık farkı oldukça yüksektir. Gündüz yaklaşık +100 °C olan sıcaklık gece -150 °C’ye kadar düşmektedir. Yani gündüz ile gece arasındaki sıcaklık farkı yaklaşık 250 °C kadardır. Bunun sebebi Ay’ın bir atmosferinin olmamasıdır.
Ay’da oksijen (hava) ve su da yoktur.
Ay’da canlılar yaşayabilir mi? Neden?
Ay’da canlılar yaşayamaz. Çünkü; Ay’da canlıların yaşaması için gerekli şartlar yoktur. Bu şartlar;
- Ay’da oksijen (hava) yoktur.
- Ay’da su yoktur.
- Ay’da yüzey sıcaklığı canlıların yaşayamayacağı kadar sıcak ve soğuktur.
- Ay’da atmosferin olmayışı Güneş’ten gelen zararlı ışınların direk Ay yüzeyine gelmesine neden olur. Bu da canlıların yaşayabilme ihtimalini düşürür.
Kaynak: Morpa
