Asit Yağmuru Nedir? Nasıl Oluşur?

-A A +A

ASİT YAĞMURLARI

Asit yağmuru, içeriğinde asidik maddeler bulunan yağmurları ya da başka tür yağışları ifade etmek için kullanılan bir terimdir. Özellikle büyük şehirlerin kirli havasının çevreye zararlı etkileri olduğu 17. yüzyıldan beri bilinse de asit yağmurları terimi ancak 19. yüzyılın ikinci yarısından sonra kullanılmaya başlandı. Asit yağmurlarının bilimsel çalışmalara konu olmasıysa 1960’lardan sonradır.  Asit yağmurları hem doğal süreçler sonucunda hem de insan etkinlikleri sonucunda meydana gelebilir. Günümüzde özellikle Avrupa, Kuzey Amerika ve Asya’nın çeşitli bölgelerinde sıklıkla asit yağmurları görülüyor. Sıvıların asitliğini tanımlamak için pH adı verilen bir ölçek kullanılır. Bu ölçeğe göre asitlerin pH’ı 7’den küçük bazların pH’ıysa 7’den büyüktür. Ne asidik ne de bazik olsan saf suyun pH’ı ise 7’dir. Bir maddenin pH değeri ne kadar düşükse madde o kadar asidiktir. Esasen temiz yağmur suları da asidiktir. Çünkü havadaki su buharı (H2O) ve karbondioksit (CO2) tepkimeye girerek bir zayıf asit olan karbonik asidi (H2CO3) oluşturur. Temiz yağmur sularının pH’ı 5,7 ile 7,0 arasındayken asit yağmurlarının pH’ıysa 5,7’den daha düşüktür. Asit yağmurlarının meydana gelmesine sebep olan en önemli gaz sülfür dioksittir (SO2). Bu gaz atmosfere karıştıktan sonra çeşitli tepkimeler sonucunda sülfürik aside (H2SO4) dönüşür (\(SO_{2} + 1/2 O_{2} + H_{2}O \rightarrow H_{2}SO_{4}\)). Asit yağmurlarında bulunan bir diğer asitse nitrik asittir (HNO3) (\(2NO_{2}+1/2 O_{2} + H_{2}O \rightarrow 2HNO_{3}\)).

Asit yağmurlarının meydana gelmesine sebep olan doğal süreçlerin başında volkanik etkinlikler gelir. Volkanlardan yayılan gaz ve toz bulutlarındaki çeşitli maddeler, atmosferde asidik gazların oluşmasına sebep olur. Örneğin Poás Volkanı’nın çevresinde pH’ı 2 civarında olan asit yağmurları görülüyor. Atmosferde nitrik asidin oluşmasına sebep olan doğal süreçlerin başındaysa yıldırımlar gelir. Günümüzde meydana gelen asit yağmurlarının sebebi, doğal süreçlerden daha çok insan faaliyetleridir. Fabrikaların ve motorlu araçların atmosfere saldığı, içeriğinde sülfür ve azot bulunan bileşikler asit yağmurlarına sebep olur. Örneğin termik santrallerde elektrik üretimi sırasında atmosfere salınan gazlar, asit yağmurlarının en önemli sebeplerindendir. Asit yağmurlarının hem canlı hem de cansız varlıklar üzerinde önemli etkileri vardır. Örneğin pH 5’in altına düştüğü zaman balıklar ölmeye başlar. Ayrıca mercanların kireçtaşından oluşan iskeletleri asidik sularda çözünür. Asit yağmurları mermerlerden, kayalardan ve kireç taşından yapılmış binaları ve anıtları da aşındırır.

Petrol ya da kömürle işleyen fabrikalar atmosfere fazla miktarda zehirli gaz ve kimyasal madde yayar. Bunlar yağmur ve karla birleşerek yüzlerce kilometre uzağa asit yağmurları olarak yağar. Asit yağmurlarının yağdığı yerlerde ağaçlar hasar görür, göllerde yaşam sona erer.

Asit yağmurlarının yüzlerce kilometre uzağa yağmasının nedeni rüzgardır. Örneğin, İngiltere'deki fabrikalarca atmosfere yayılan kimyasal maddeler rüzgarla İsviçre'ye taşınmış ve İsviçre'deki göllerde yaşayan balık ve bitkilerin büyük kısmını öldürmüştür.

Asit yağmuru toprağın kimyasal yapısını ve biyolojik koşullarını etkilemektedir. Toprağın yapısında bulunan kalsiyum, magnezyum gibi elementleri yıkayarak taban suyuna taşımakta, toprağın zayıflamasına ve zirai verimin düşmesine neden olmaktadır. Toprağın asitleşmesine en çok katkıda bulunan maddeler, atmosferde birikme sonucu toprağa geçen kükürt bileşikleridir. Azot bileşikleri ise bitkilerin özümseyeceği miktardan fazla olduğu zaman toprağın asitleşmesinde rol oynamaktadır.

Asitleşmenin çevre üzerinde dolaylı olmakla birlikte yine çok önemli etkilerinden biri de, endüstriyel faaliyetler sonucu oluşan asit nemidir. Toprağa ya da göl yataklarına inmiş civa, kadmiyum ya da alüminyum gibi zehirli maddelerle tepkimeye girebilmekte ve normal koşullar altında çözünmez sayılan bu maddeler, asidik nemle tepkimenin sonucunda, besin zinciri ya da içme suyu yoluyla bitki, hayvan ve insana ulaşıp toksik etkiler yaratmaktadır. Ağaç köklerinin besin toplama yeteneğinin bozulmasının sorumlusu da gene asitleşme sonucunda toprakta harekete geçen alüminyumdur.

Büyük şehirlerin çoğunda insan yapısı bina ve anıtlara asit yağmurlarının yaptığı zararın göstergesi çoktur. Tarihi yapılar, binalar, açık metal yüzeyler, boya kaplamalar ve bazı plastikler, sülfürdioksit ve yağışın sulandırdığı bu asitten dolayı bozulma gösterir.

İNSAN SAĞLIĞI ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ

Asit yağmurlarının insan sağlığı üzerindeki etkileri konusunda üzerine yapılan araştırmalar sonucunda asit depolanmasının insan sağlığı üzerinde dolaylı ve dolaysız olmak üzere 2 tür etkisi belirlenmiştir. Bu güne kadar yapılan araştırmalar henüz asit depolanmasının insanlar üzerinde dolaysız bir etkisini belirleyememiştir. Bununla beraber deri, göz ve solunum sistemindeki direkt etkileri dikkat çekicidir. pH 4.6’ ya kadar asitlenmiş göl sularında insan ve tavşan denekleri üzerinde yapılan araştırmalarda belirli bir takım etkiler belirlenmiş, pH’ ın 4 ten düşük olduğu değerlerde gözde tahriş ve kızarıklık oluşmuştur.

Asidik zerrecikler genellikle sülfürdioksit ve nitrikoksitlerin atmosferdeki dispersiyonu ile oluşur. Sonuçta oluşan nitrik ve sülfürik asit diğer partiküller (toz, is, kurum, duman vs) üzerine yapışır.

Görmeniz Tavsiye Edilir
Bu içerikler konuyla bağlantılı/benzer içeriklerdir.

Asit Yağmurları

Asit Yağmurları

Deney/Etkinlik Dersi: 

Deney/Etkinlik Sınıfı: 

Deney/Etkinlik Konusu: 

Deneyin/Etkinliğin Yapılışı: 

Asit yağmurları, fosil yakıt atıklarının doğal su döngüsüne karışmasıyla oluşur. Kömür ve petrol gibi fosil yakıtların yakılması sonucu atmosferde kükürt ve azot içeren gazlar birikir. Bu gazlar havadaki su buharıyla birleşince bir kimyasal tepkime meydana gelir. Bu tepkime sonucunda sülfürik asit ve nitrik asit damlaları oluşur. Asit yağmurları, göller ve nehirler gibi su kütlelerine düştüğünde bunların asitlik derecesini arttırır. Balıklar sudaki asitlik değişimine çok duyarlı oldukları için böyle sularda yaşayamaz.

Asit Yağmurları

Kategori: 

İnsan nüfusunun artışı ile birlikte ihtiyaçlar da artmış, bu da beraberinde ev, fabrika artışı ve yeşillik alanların azaltmasını getirmiştir. Fabrikalarda, evlerde ve iş yerlerinde kullanılan odun, kömür ve fuel-oil ile benzin ve mazot gibi fosil kaynaklı yakıtların yakılması sonucu asit yağmurlarına neden olan gazlar açığa çıkar. Bu gazlar;

Bölüm 4.2: Asit Yağmurları

Kategori: 

Fosil yakıtların yakılması ile karbon dioksit (CO2), kükürt dioksit (SO2), azot dioksit (NO2) gibi hava kirliliğe neden olan gazlar atmosfere yayılır. Bu gaz molekülleri, atmosferdeki su buharıyla karşılaşınca kimyasal tepkime meydana gelir ve kimyasal tepkimeler sonucunda nitrik asit, sülfürik asit ve karbonik asit gibi asitler oluşur.

Asitler ve Bazlar

Kategori: 

1. ASİT VE BAZ NEDİR?

Asit ve bazlar canlı organizmalarda önemli işlevleri olan maddelerdir. Asitlerin ve bazların çoğu oldukça tehlikeli ve tahrip edici maddelerdir; bunlar proteini çözerek dokuyu tahrip ederler. Örneğin, derişik sülfürik asit kuvvetli bir asittir, suyu tutma özelliğine sahiptir.

Asitler, Bazlar ve Tuzlar

Kategori: 

ASİT, TUZ ve BAZ

Asit ve bazlar canlı organizmalarda önemli işlevleri olan maddelerdir. Asitlerin ve bazların çoğu oldukça tehlikeli ve tahrip edici maddelerdir; bunlar proteini çözerek dokuyu tahrip ederler. Örneğin, derişik sülfürik asit kuvvetli bir asittir, suyu tutma özelliğine sahiptir.

Asitlerin Metallere Etkisi

Asitlerin Metallere Etkisi

Deney/Etkinlik Dersi: 

Deney/Etkinlik Sınıfı: 

Deney/Etkinlik Konusu: 

Deneyin/Etkinliğin Yapılışı: 

Asitler metallerle tepkimeye girdiğinde hidrojen gazı açığa çıkar. Hidrojen patlayıcı bir gazdır. Bu nedenle ateşe yaklaştırıldığında patlar.

Asitler ve Bazları Tanıyalım

Kategori: 

Günlük hayatta kullandığımız bazı maddelerin birçok farklı özelliği vardır. Bazı maddelerin ele kayganlık hissi verdiğini, tadının acı olduğunu, bazılarının ise elimizdeki sıyrıkları yaktığını ve tadının ekşi olduğunu biliriz. Limon....

Günlük Yaşamda Asitler ve Bazlar

Kategori: 

Günlük hayatımızda kullandığımız birçok gıda, temizlik ve diğer tüketim maddelerinde asitler ve bazlar bulunur. Gıdaların asitlik ve bazlığını tadarak, dokunarak ayırt edebiliriz. Ama diğer maddelerdeki asitlik ve bazlığı bu şekilde algılamaya çalışmak, kuvvetli asitlerin, bazların tadına bakmak veya ellemek oldukça tehlikelidir.

Nötralleşme (Nötrleşme) Tepkimeleri - Asitler ve Bazlar

Kategori: 

Asit ve bazlar birbirine karıştırıldığında kimyasal tepkimeye girerler ve tuz ile su oluşur. Bu olaya nötralleşme tepkimesi denir...

Asitler ve Bazlar Maddeleri Nasıl Etkiler

Kategori: 

Asitler ve bazların gıda maddelerinde ve günlük hayatta kullandığımız birçok yerde kullanıldığını ifade ettik. Ama bu faydalı durumlarının yanında asitler ve bazlar bizler için zararlı da olabilir. Bunları kullanırken çok dikkatli olmamız uyarı işaretlerini dikkate almamız gereklidir.

Bölüm 4.1: Asitler ve Bazlar - Asitler ve Bazların Özellikleri

Kategori: 

Günlük hayatımızda tükettiğimiz yiyecekler, içecekler ve kullandığımız temizlik maddeleri farklı asidik ya da bazik özelliğe sahiptir. Akü sıvısı, limon suyu, sirke, domates suyu, yağmur suyu ve süt asidik özellik gösteren maddelerden bazılarıdır.

Sosyal Medyada Bizi Takip Edin

Kitap Gezintisi

Zircon - This is a contributing Drupal Theme
Design by WeebPal.