Kuvvet ve Hareket - Yayları Tanıyalım

-A A +A

Üzerine kuvvet uygulandığında şekli değişen, kuvvet kaldırıldıktan sonra tekrar eski haline gelen cisimlere esnek cisimler denir.

Giydiğimiz bazı tişört ve çoraplar, plastik terliklerimiz, sarmal yay, lastik top, silgi, araba lastiği esnek cisimlere örnektir.

SapanSpiral YayLastik

Üzerine kuvvet uygulandığında şekli değişmeyen ya da değişse de kuvvet kalktıktan sonra tekrar eski haline dönemeyen cisimlere de esnek olmayan cisimler denir.

Oyun hamuru, kalem ve cam macunu gibi maddeler esnek olmayan madde örnekleridir.

Yayın Oluşturduğu Kuvvet

Tellerin spiral şeklinde kıvrılmasıyla esnek yaylar elde edilir. Yayların üzerine kuvvet uyguladığımızda yaylar esneyerek, uzayarak ya da sıkışarak şekil değiştirir.

Yay, üzerine bir kuvvet uyguladığımızda bu kuvvete karşı zıt yönde bir tepki kuvveti uygular.

Yayın oluşturduğu kuvvet

Şekildeki yaya aşağı yönlü kuvvet uygulandıkça yayın daha da uzadığı görülmektedir.

Yaylara uygulanan kuvvet büyüdükçe yayın uzama miktarı doğru orantılı olarak artar.

 

Gerilmiş yay serbest bırakıldığında, ucu denge konumuna doğru hareket eder. Eğer yaya uygulanan kuvvet büyürse, serbest bırakıldığında daha büyük süratle hareket eder.

 

Cisimlerin ağırlıklarını ölçmemize yarayan dinamometrelerin (el kantarı) yapısında yay bulunur.

Dinamometre (El kantarı)

Dinamometrenin ucuna asılan yük miktarı arttıkça dinamometre yapısındaki yay daha da uzar.

Yaya uygulanan kuvvet (ya da ucuna asılan ağırlık) ne oranda büyütülürse, yaydaki uzama miktarı da aynı oranda büyür.

Yayı sıkıştıran kuvvetin artması yayın sıkışma miktarını da aynı oranda artırır.

Yayların Farklı Kalınlıkta Olması

Yapılarında sarmal yaylar bulunan dinamometreler kuvvetlerin büyüklüğünü ve cisimlerin ağırlıklarını ölçer.

Yapılarında kullanılan aynı cins metallerin kalınlığı, dinamometrenin ölçüm aralığını belirler.

Genelde ince yaylı dinamometreler çok küçük ağırlıkları, kalın yaylı olanlar ise daha ağır cisimleri tartmak için kullanılır.

Yaylar esnektir, kuvvet uygulanarak çekildiğinde uzayarak gerilir. Bırakıldığında ilk şeklini alır. Ancak yayların bu özelliği belli bir kuvvet değerinden sonra geçerli olmaz. Bu değerden sonra yayın esneklik özelliği kaybolur. Artık yaydaki uzama kalıcı hale gelir ve eski şekline bir daha dönemez.
Görmeniz Tavsiye Edilir
Bu içerikler konuyla bağlantılı/benzer içeriklerdir.

Bölüm 1: Kuvvetin Ölçülmesi Ders Notu - Konu Özeti 1

Kategori: 

Kuvvetin Ölçülmesi

Cisimlere uygulanan kuvvet duran cisimleri hareket ettirebilir, hareket eden cisimleri durdurabilir, cisimlerin hızını arttırabilir ya da azaltabilir. Benzer şekilde; cisimlerin hareket yönünü ya da şeklini değiştirebilir.

Bölüm 2: Sürtünme Kuvveti Konusu Ders Notu - Konu Özeti 1

Kategori: 

Sürtünme Kuvveti

İki yüzeyin birbirine temas etmesi sonucu yüzeyler arasında hareketi engelleyici bir kuvvet oluşur. Hareket eden cisimlerin hareketini zorlaştıran veya engelleyen bu kuvvete sürtünme kuvveti denir.

Kuvvet ve Hareket / Sürtünme Kuvveti / Sabit Süratli Hareket Simülasyon

PhET™ Interactive Simulations tarafından hazırlanan Kuvvet ve Hareket: Temel Prensipler simülasyonu.

Yorumlar

çok güzelmiş çok işime yaradı teşekkürler

Sosyal Medyada Bizi Takip Edin

Kitap Gezintisi

Zircon - This is a contributing Drupal Theme
Design by WeebPal.