Asitler ve Bazlar

-A A +A

1. ASİT VE BAZ NEDİR?

Asit ve bazlar canlı organizmalarda önemli işlevleri olan maddelerdir. Asitlerin ve bazların çoğu oldukça tehlikeli ve tahrip edici maddelerdir; bunlar proteini çözerek dokuyu tahrip ederler. Örneğin, derişik sülfürik asit kuvvetli bir asittir, suyu tutma özelliğine sahiptir. Eğer sülfürik asit canlı bir dokunun üzerine dökülürse çok kısa süre içinde o doku tahrip olur. Derişik bazlar da hücre duvarlarının (zar) yapımında rol alan yağlar ile reaksiyona girerek bu zarları asitlerden daha çok tahrip ederler. Örneğin, çamaşır yıkamada kullanılan bazı tür sabunlar ve deterjanlar baz içerirler. Yün ve ipek içeren elbiseler bu tür sabun ve deterjan ile yıkandıkları zaman, temizlik maddesinin içindeki bazlar yün ve ipek liflerinin kısalmasına ve kısmen de olsa çözülmelerine sebep olacaktır.

Asitler suda çözündükleri zaman elektriği ileten çözeltiler elde ederiz. Asitler çinko, magnezyum gibi elementler ile reaksiyona girerek reaksiyon sonunda hidrojen gazı çıkmasına neden olurlar. Asitlerin tadı ekşidir ve mavi turnusol kağıdını kırmızıya çevirirler. Bazlar da suda çözündükleri zaman elektriği ileten çözeltiler oluştururlar. Bazların tadları acıdır ve ellendikleri zaman kayganlık hissi verir. Bazlar kırmızı turnusol kağıdını maviye çevirirler. Bazlar asitler ile reaksiyona girerek birbirlerinin özelliklerini nötralize ederler. Örneğin, mide hastalıkları ile ilgili ilaçlar bir baz olan bikarbonat (HCO3- ) içerirler. Bu baz midede bulunan hidroklorik asiti nötralize ederek kişiye rahatlama hissi verir.

Asitler- Formülü - Kullanım Yeri

Hidroklorik asit - HCl - Mide özsuyu
Sitrik asit - C6 H8 O7 - Limon suyu
Fosforik asit - H3 PO4 - Coca-Cola gibi içkiler
Asetik asit - CH3 COOH - Sirke
Karbonik asit - H2 CO3 - Gazoz
Tartarik asit - C4 H6 O6 - Şarap

Bazlar - Formülü - Kullanım Yeri

Amonyak - NH3 - Gübre yapımı
Sodyum hidroksit - NaOH - Sabun yapımı
Sodyum bikorbonat - NaHCO3 - Cam yapımı, gübre yapımı

2. ASİT VE BAZLARIN TANIMLANMALARI

Günümüze kadar asitliğin ve bazlığın tanımı çok değişik şekillerde yapılmıştır. İlk modern tanım İsveç'li bilim adamı Svonte ARHENİUS tarafından 1884 yılında aşağıdaki şekilde yapılmıştır.
Sudaki çözeltilerine H+ iyonu veren maddelere "asit" denir.
Aynı şekilde,
Sudaki çözeltilerine OH- iyonu veren maddelere "baz" denir.
Örneğin, hidroklorik asit (HCl) ve sodyum hidroksit (NaOH) için aşağıdaki eşitlikler yazılabilir.

İkinci bir tanımlama ise Danimarka'lı kimyacı J.N. BRØNSTED ve İngiliz kimyacı T.M. LOWRY tarafından 1923 yılında yapılmıştır. Buna göre,
Bir proton verebilen maddelere "asit",
bir proton alabilen maddelere "baz" denir.
Bu tanımlamayla daha önceleri asit veya baz olarak düşünülmeyen birçok madde asit ve baz grubuna alınmıştır. Örneğin, bor triflorür bir asit gibi davranarak trimetilamin'deki azot üzerindeki bir çift elektronu kabul ederek bir kompleks oluşturur.

3. ASİT VE BAZLARIN KUVVETİ

Suyun iyonlaşmasına ilişkin eşitliği, anlaşılması daha kolay olsun diye aşağıdaki şekilde yazarız:
Sulu çözeltilerden bahsettiğimiz zaman "proton" veya "hidrojen iyonu" terimini kullanırız. Fakat, gerçekde hidrojen iyonları su içinde hiçbir zaman tek başlarına bulunamaz.
Bunlar her zaman hidronyum iyonu (H3O+ ) denilen bir yapı içinde bulunurlar.
Hidronyum iyonları bir molekül suya ait hidrojen iyonunun (H+ ) bir diğer su molekülüne aktarılması ile oluşan yapılardır.
Asitleri proton veren maddeler olarak tanımlamıştık. Ancak farklı asitlerin proton verme yatkınlıkları farklıdır. İşte bu farklılık kuvvetli asit, kuvvetli baz, zayıf asit ve zayıf baz kavramlarının ortaya çıkmasına neden olur.
Derişimleri aynı olan farklı asitlerin güçleri aynı değildir.
Çözeltilerde tamamen iyonlaşarak tüm protonlarını veren asitlere "kuvvetli asit" denir.
Çözeltilerde kısmen iyonlaşarak protonlarının bir kısmını veren asitlere de "zayıf asitler" denir.
Kuvvetli bir asit çözeltisini suya ilave ettiğimiz zaman hidronyum iyonlarının derişiminde büyük bir artış olur. Örneğin, nitrik asit (HNO3 ) kuvvetli bir asittir. 0,1 Molar HNO3 içinde nitrik asit moleküllerinin % 92 'si iyonlaşarak hidronyum ve nitrat iyonu oluştururlar.

Hidroklorik asit (HCl), hidrobromik asit (HBr), hidroiyodik asit ve sülfürik asit (H2 SO4 ) diğer kuvvetli asitlere örnektir.
Bir zayıf asitin suya ilavesi hidronyum iyonlarının derişimini çok az artırır. Örneğin, zayıf bir asit olan asetik asitin 0.1 molar çözeltisinde asetik asit moleküllerinin ancak % 1,3 'ü iyonlarına ayrışarak hidronyum ve asetat iyonlarını oluşturur.
Nitroz asit (HNO2), karbonik asit (H2 CO3 ), borik asit (H3 BO3 ) zayıf asitlere örnektir.

Alıntı: http://www.dersdoktoru.com/default.asp?sayfala=dersnotugoster&id=161&der...

Ekler
EkBoyut
Package icon Asitlerbazlar.zip17.69 KB
Görmeniz Tavsiye Edilir
Bu içerikler konuyla bağlantılı/benzer içeriklerdir.

Asit Yağmuru Nedir? Nasıl Oluşur?

Kategori: 

ASİT YAĞMURLARI

Asit ve Baz Ayıraçları Hangileridir?

Kategori: 

Belirteçler (ayıraçlar) maddelerin asit mi yoksa baz mı olduğunu anlamamıza yardımcı olurlar. Aşağıdaki tabloda pH değerlerine göre bazı belirteçlerin nasıl renkler verdiği gösterilmiştir.

Bölüm 4.1: Asitler ve Bazlar - Asitler ve Bazların Özellikleri

Kategori: 

Günlük hayatımızda tükettiğimiz yiyecekler, içecekler ve kullandığımız temizlik maddeleri farklı asidik ya da bazik özelliğe sahiptir. Akü sıvısı, limon suyu, sirke, domates suyu, yağmur suyu ve süt asidik özellik gösteren maddelerden bazılarıdır.

Bölüm 4.2: Asit Yağmurları

Kategori: 

Fosil yakıtların yakılması ile karbon dioksit (CO2), kükürt dioksit (SO2), azot dioksit (NO2) gibi hava kirliliğe neden olan gazlar atmosfere yayılır. Bu gaz molekülleri, atmosferdeki su buharıyla karşılaşınca kimyasal tepkime meydana gelir ve kimyasal tepkimeler sonucunda nitrik asit, sülfürik asit ve karbonik asit gibi asitler oluşur.

Asitler Şarkısı - Fen Bilimleri 8.Sınıf

Asitler Şarkısı (Yaylalar Uyarlama)

ASİTLER - Yaylalar

Asitler yakıcıdır
Asitler asitler
pH 7'den azdır
Dılo dılo asitler

Bazlar Şarkısı - Zeytinyağlı Yiyemem Aman'ı Bazlar İçin Uyarladık

Bazlar Şarkısı - Zeytinyagli Yiyemem Aman Uyarlama

Bazların özelliklerini öğrencilerimizin aklında kalacağı bir şarkı/türkü şeklinde öğretmeye çalıştık. Umarım beğenirsiniz...

Yiyecek ve İçeceklerdeki Asitleri Öğrenelim

Günlük yaşamda tükettiğimiz yiyeceklerde hangi asitler var? Meyvelerde, zeytinyağında, yoğurtta. Bunları öğrenmek için küçük bir etkinlik. Soldaki resimler ile sağdaki asitleri eşleştiriniz. Bunun için soldaki resimleri sağdaki asit isimlerinin üzerine sürükleyip bırakınız...

Yorumlar

Çok yararlı bir site bana çok yardımcı oluyor.

Sosyal Medyada Bizi Takip Edin

Kitap Gezintisi

Zircon - This is a contributing Drupal Theme
Design by WeebPal.