Sınıf:
Konu:
Elementler ve Sembolleri
Element
Aynı cins atomlardan oluşan yapılara element adı verilir. Farklı elementlerin atomları birbirinden farklıdır. Doğada, farklı cins atomlardan oluştukları için özellikleri birbirinden farklı olan onlarca element vardır.
Elementlerin Yapısı
Elementleri oluşturan atomların dizilişi her elementte aynı değildir. Örneğin demir, bakır, altın ve gümüş gibi elementler atomik yapılı iken; hidrojen, oksijen ve iyot gibi elementler moleküler yapılıdır.
Elementlerin Sembollerle Gösterilmesi
Elementleri ifade etmek için semboller kullanılır. Sembol olarak genellikle elementlerin Latince adlarındaki ilk harf kullanılır. Bir elementin ilk harfinin, başka bir elementin ilk harfi ile aynı olduğu durumlarda ise o elementin Latince adında yer alan bir harf daha sembole eklenir. İlk harf büyük yazılırken ikinci harf küçük yazılır.
Element İsmi | Elementin Latince Adı | Element Sembolü |
Hidrojen | Hydrogenium | H |
Oksijen | Oxygenium | O |
Altın | Aurum | Au |
Gümüş | Argentum | Ag |
Karbon | Carboneum | C |
Kalsiyum | Calcium | Ca |
Kurşun | Plumbum | Pb |
Elementlerin sembollerle gösterilmesi, ortak bir bilimsel dil oluşturarak iletişimi kolaylaştırması açısından önemlidir. Element sembollerinin yer aldığı periyodik tablo, kolaylıkla anlaşılır. Periyodik tablo, periyodik cetvel ve periyodik çizelge isimleri ile de anılmaktadır.
Elementler sembollerle gösterilirken moleküler yapılı elementlerin bir molekülünde kaç atom bulunduğu, element sembolünün sağ alt bölümüne atom sayısı yazılarak gösterilir. Örneğin molekülünde iki atom bulunan oksijen elementi, element sembolünün sağ alt bölümüne "2" yazılarak O2 şeklinde ifade edilir.
H2 : Hidrojen molekülü, Cl2 : Klor molekülü gibi...
Elementlerin Özellikleri
Dünya'nın yapısında yaygın olarak bulunan elementler; oksijen, demir, hidrojen, silisyum, magnezyum, kalsiyum, sodyum, potasyum ve alüminyumdur.
Dünya'da yaşam için gerekli olan temel elementler; oksijen, karbon, hidrojen, kalsiyum, fosfor ve azottur.
İlk 20 Elementin ve Sık Kullanılan Elementlerin Sembolleri ve Kullanım Alanları / Özellikleri
Adı | Sembol | Atom No | ÖZELLİKLERİ | |
Hidrojen | H | 1 | Renksiz, kokusuz ve yanıcı bir gazdır. Suyun, canlıların ve petrol gibi bir çok maddenin yapısında bulunur. Roket yakıtı olarak kullanılır. Ticari gübrelere azot bağlanmasında, kaynak yapımı katı ve sıvı yağların doyurulma işleminde, hidrojen balonlarını şişirme de, amonyak ve hidroklorik asit gibi bileşiklerin elde edilmesinde kullanılır. | |
Helyum | He | 2 | Zeplin ve balon gibi hava taşıtlarını şişirmede, roket yakıtlarını sıkıştırmada kullanılır. Titanyum ve zirkonyum gibi elementlerin elde edilmesinde, kaynakçılık, rüzgar tünelleri ve derin dalış tüpleri de helyum gazının kullanıldığı yerlerdir.Nükleer santrallerinde ‘’soğutucu’’ olarak kullanılır. | |
Lityum | Li | 3 | İlaçlar da, pil üretiminde seramik ve cam yapımında kullanılır. | |
Berilyum | Be | 4 | Uçak ve uzay araçlarının yapımında elektrik ve ısı iletkeni olarak kullanılır. | |
Bor | B | 5 | Isıya dayanıklı renkli cam imalatın da, seramiklerde ve roket yakıtında kullanılır.Temizleme ve beyazlatma sanayide de kullanılır. Fişek ve ateşleyici olarak roketlerde kullanılır. Ayrıca dirençli alaşımların elde edilmesinde kullanılır. | |
Karbon | C | 6 | Tüm canlılar için yaşamsal öneme sahip bir elementtir. Kömür, petrol ve doğal gaz bileşiklerinin yapısında bulunur. Sıvı yağların sudan arındırılmasında, demir ve alaşımların işlenmesinde, çelik yapımı, lastiklerin renklendirilmesi,plastik sanayisi ve yağlayıcı maddelerin yapımında kullanılır. | |
Azot | N | 7 | Canlılar için gerekli temel elementlerden biridir. Proteinlerin yapısında bulunur. Sıvı azot soğutmada, bazı azot bileşikleri tarımda gübre olarak kullanılır. Besinlerin ve kimyasalların saklanmasında kullanılır. Dünya atmosferinin yaklaşık olarak % 78'ini oluşturur. | |
Oksijen | O | 8 | Canlılar için önemli elementtir. Hastanelerde ve astronotlarda solunum için oksijen tüplerinde bulundurulur. Çelik üretimi,kaynak yapımı,suyun saflaştırılması ve beton yapımında kullanılır. Suyun yapısında bulunur ve birçok canlının yaşayabilmesi için gereklidir. Atmosferin % 21'ini oluşturur. | |
Flor | F | 9 | Diş macunu ve deodorant yapısında, buzdolabı ve klimalarda kullanılır. | |
Neon | Ne | 10 | Renkli reklam panolarının aydınlatılmasında, TV tüplerinde kullanılır. | |
Sodyum | Na | 11 | Doğal bileşiklerin yapısında bulunur ve bilinen en yaygın doğal bileşiği tuzdur. Kağıt, fotoğrafçılık, eczacılık, tarım, gıda, tekstil, kimya, sabun ve metallerde kullanılır. | |
Magnezyum | Mg | 12 | Gümüşe yakın beyaz renktedir. Oldukça hafif bir elementtir. Bundan dolayı da elektronik aletlerin yapımında ve hava taşıtlarının yapısında kullanılır. | |
Alüminyum | Al | 13 | Hafif ve yumuşak bir metaldir. Kolaylıkla şekil almasından, hafif ve yumuşak olmasından dolayı; inşaat sanayisinde, mutfak eşyalarının yapımında, elektrikli araçların yapısında, içecek kutularında, havacılık ve uzay sanayisinde uçak, füze yapımında ve teleskop aynaları kaplamaları gibi farklı alanlarda kullanılır. | |
Silisyum | Si | 14 | Kum, seramik, cam ve çimentonun yapısında bulunur. Elektronik mikroçiplerin ve çanak çömlek ve cam yapımında kullanılır. | |
Fosfor | P | 15 | Canlıların yapı taşlarında bulunan ve canlılar için gerekli olan bir elementtir. Petrokimya, gübre, çimento, cam ve seramik sanayi gibi bir çok alanda kullanılır. Havai fişek, kibrit, deterjan ve diş macunu yapımında kullanılır. | |
Kükürt | S | 16 | Tarım alanların ilaçlanması, asfalt yapımı, kimya ve boya sanayisinde kullanılır. Doğal kauçuk yapımında ve gübrelerin yapısında kullanılır. | |
Klor | Cl | 17 | Sofra tuzunda, içme sularında mikrop öldürücü olarak kullanılır. Ayrıca kağıt yan ürünleri, boya maddeleri, tekstil ürünleri, petrol ürünleri, çeşitli ilaçlar, antiseptik, böcek öldürücü ve plastik ürünlerin yapımında kullanılır. | |
Argon | Ar | 18 | Ampullerde ve flüoresan tüplerinde kullanılır | |
Potasyum | K | 19 | İnsan vücudu için oldukça önemli bir elementtir ve birçok besinde bulunur. Sıvı deterjan, gübre, barut, cam ve lens yapımında kullanılır. Ayrıca yanıcı-patlayıcı maddelerin bileşiminde kullanılır. | |
Kalsiyum | Ca | 20 | Çimento, alçı, kireç ile dişlerimizin ve kemiklerin yapısında bulunur. Kemikler ve dişler başta olmak üzere insan vücudu için gerekli bir elementtir. | |
Krom | Cr | Çeliğin sertleşmesinde, paslanmaz çelik üretimi ve çeşitli alaşımların elde edilmesinde kullanılır. | ||
Demir | Fe | Yaygın olarak endüstri ve Otomotiv, gemi gövdesi ve inşaat sanayiinde kullanılır. İnsan vücudu için de çok önemlidir. Alyuvarlarda hemoglobinin yapısında bulunur. Ağır sanayinin ve çelik sanayinin ana ham maddesidir. | ||
Nikel | Ni | Paslanmazda çelikte, korozyona dirençli alaşımlarda, madeni paralarda, pillerin ve zırh kaplamalarının yapımında kullanılır. | ||
Bakır | Cu | En çok elekrik-elektronik sanayide kullanılır. Madeni para, silah yapımı, makine sanayi, mutfak ve süs eşyası yapımı, inşaat, ulaşım ve kimya gibi alanlarda kullanılır. | ||
Gümüş | Ag | Kuyumculuk ve gümüş işçiliğinde kullanılır.Ayrıca fotoğrafçılıkta, dişçilikte ve lehim alaşımlarında kullanılır. | ||
Altın | Au | Kuyumculuk, dekorasyon ve diş hekimliğinde kullanılır. | ||
Cıva | Hg | Zirai ilaçların yapımında, altın çıkarımında, kağıt ve suni gübre üretiminde ve boya sanayisinde cıvadan yararlanılır. Termometre, barometre ve difüzyon pompalarında kullanılır. Ayrıca diş hekimliğinde kullanılır. | ||
Kurşun | Pb | Ses yalıtımında, X ışını ekipmanlarında, kurşun ve nükleer santrallerde kullanılır |
Elementler ile İlgili Etkileşimli/İnteraktif Etkinlikler
ELEMENT İSİMLERİ ve SEMBOLLERİNİ EŞLEŞTİRME ETKİNLİĞİ İÇİN TIKLAYINIZ
ELEMENTLERİN SEMBOLLERİNİ YAZMA ETKİNLİĞİ İÇİN TIKLAYINIZ
PERİYODİK TABLOYA ELEMENTLERİ YERLEŞTİRME ETKİNLİĞİ İÇİN TIKLAYINIZ