Besinler ve Dengeli Beslenme Ders Notu

-A A +A

Beslenme Neden Gereklidir?
Canlılar beslenemezlerse yaşamlarını sürdüremezler. Tüm canlılar büyüyebilmek ve yaşamsal faaliyetlerini devam ettirebilmek için beslenir.
• Canlılar, doğduktan sonra büyür ve gelişirler. Büyüyebilmek ve gelişebilmek için ise beslenirler.
Yediğimiz besinlerin bir kısmı vücudumuzun kas ve kemik yapısına katılır. Böylece büyürüz. Dünyaya gelen bebek büyüyerek çocuk olur, çocuk büyüyerek yetişkin olur. Yetişkinler büyümezler. İnsanlar belli bir yaşa gelince büyümelerini tamamlarlar.
• Canlılar yaşamsal faaliyetlerini devam ettirebilmek için gerekli olan enerjiyi besinlerden sağlarlar.
Organlarımız çalışırken, soluk alıp verirken enerji harcarız. Yürürken, konuşurken, düşünürken harcadığımız enerji, uyurken harcadığımız enerjiden daha fazladır. Bu nedenle çok hareket ettiğimizde daha çabuk acıkırız. Vücudumuzun enerji ihtiyacı arttığı için beslenme isteği duyarız.

Besinleri Nasıl Elde Ederiz?
Besinlerimizi bitkilerden ve hayvanlardan elde ederiz.

Hayvansal Besinler
* Et, süt, yumurta
• inek, koyun, tavuk, balık gibi hayvanlardan et,
• inek, koyun, keçi gibi hayvanlardan süt (Yoğurt ve peynir, sütten elde edilir.),
• Tavuk, hindi, kaz, ördek gibi hayvanlardan yumurta elde edilir.

Bitkisel Besinler
• Meyve ve Sebzeler
* Elma, armut, üzüm, muz, nar, portakal, mandalina vb. meyveler, bu meyvelerin ağaçlarından elde edilir.
* Pırasa, ıspanak, marul, lahana, domates, salatalık, maydanoz, soğan birer sebzedir.
* Tahıllar: Buğday, arpa, çavdar, yulaf, pirinç, mısır vb.
* Baklagiller: Kuru fasulye, nohut, mercimek, bezelye vb.
* Turunçgiller: Portakal, limon, mandalina, greyfurt vb.

İçerdikleri Maddelere Göre Besinler
Besinler içerdikleri maddelere göre karbonhidratlar, proteinler, yağlar, vitaminler, su ve mineraller olarak gruplandırılır. Besinlerde birçok madde vardır ancak besinler en çok içerdikleri maddeye göre gruplandırılır.

Karbonhidratlar
Karbonhidratlar Hangi Besinlerde Bulunur?
Temel besin maddelerimizdendir. Ekmek, makarna, pilav, süt, bal, meyve çeşitlerinde, tahıllarda, patates ve şeker kamışında bolca bulunur. Karbonhidrat içeren maddelere tentürdiyot damlatıldığında rengi mavi olur.

Karbonhidratlar Vücudumuzda Neye Yarar?
Karbonhidratlar vücudumuza enerji sağlar. Meyve ve sebzelerde, kepekli ekmekte, yulafta bulunan lif, sindirimi kolaylaştırır. Lif de bir karbonhidrattır.

Proteinler
Proteinler Hangi Besinlerde Bulunur?
Et, süt, yumurta, yoğurt, balık, peynir gibi hayvansal besinlerde bolca bulunur.

Bitkisel besinlerden tahıllar, baklagiller ve kuru yemişler protein bakımından zengindir. Nitrik asit damlattığımızda rengi sarı olan maddelerde protein vardır.

Proteinler Vücudumuzda Ne İşe Yarar?
Proteinler, büyüme ve gelişmeyi sağlar. Vücudumuzda oluşan yaraların iyileşmesini proteinler gerçekleştirir. Bu nedenle proteinler yapıcı ve onarıcı besinler olarak  adlandırılır. Vücudumuzun mikroplara karşı direnci ve zekâmızın gelişmesi için de proteinlere ihtiyaç duyarız.

Büyüme ve gelişme dönemindeki bebekler ve çocuklar yeterince protein almazlarsa büyümeleri yavaşlar ya da durabilir. Çünkü yeterince protein almazsak kemik ve kaslarımız gelişemez.

Yağlar
Yağlar Hangi Besinlerde Bulunur?
Bitkilerden ve hayvanlardan elde edilir.

Yağlar Vücudumuzda Ne İşe Yarar?
Vücudumuz, fazla enerji gerektiren işler için gerekli enerjiyi yağlardan sağlar. Yağlar, karbonhidratlardan daha fazla enerji içerir. Fazla yağ vücudumuzda depolanır. Çok yağ ve karbonhidrat tükettiğimizde şişmanlık sorunu yaşarız.

Vitaminler Hangi Besinlerde Bulunur, Ne İşe Yarar?
A Vitamini
Havuç, kereviz, domates, taze fasulye, fıstık, avakado, baklagiller, mantar, yumurta, süt, buğday ve cevizde bulunur. Eksikliğinde gece körlüğü, deride kuruma ve pullanma görülür. Kemik ve diş gelişimine katkıda bulunur.

B Vitamini
Süt ve süt ürünlerinde, kırmızı et, yumurta ve birçok sebzede bulunur. Tahıl ve tahıllardan elde edilen ürünlerde de B vitamini bulunur. B vitaminleri eksikliğinde kansızlık, yorgunluk, deride yaralar gibi rahatsızlıklar oluşur.

C Vitamini
Turunçgiller, çilek, kuşburrnu, böğürtlen, domates, maydanoz, lahana, patates ve yeşil yapraklı sebzelerde bulunur. Diş ve diş eti sağlığı için gereklidir. Vücudu mikroplara karşı korur.

D Vitamini
Süt, yumurta, tereyağı, balık ve balık yağı, peynir ve sebzelerde bulunur. Kalsiyum ve fosforun emilmesini ve kemiklerde depolanmasını sağlar. D vitamininin ön maddesi besinlerden alınır, güneş ışınları ile D vitamini oluşur. Ancak balık yağıyla doğrudan alabiliriz.

E Vitamini
Kırmızı et, süt ve süt ürünleri, yumurta, tahıl ve tahıl ürünlerinde bulunur. Eksikliğinde kısırlık, karaciğer, kalp ve damar hastalıkları görülür.

K Vitamini Kırmızı et, pirinç, karaciğer, mısır, domates, yeşil sebzeler, muz, şeftali ve çilekte bulunur. Kanın pıhtılaşmasını sağlar. K vitamini eksikliğinde kan pıhtılaşmaz. Yaralanmalarda çok kan kaybedilebilir.

Vitaminler, vücudumuzda düzenleyici olarak görev yapar. Vücudun direncini artırarak hastalıklardan korur. Ayrıca vitaminler büyüme, gelişme ve üremede önemli rol oynar.

Su
Canlılar susuz yaşayamaz. Yemek yemeden 2 hafta yaşayabiliriz ama susuz birkaç gün yaşayabiliriz. Vücudumuzun % 70’i sudur. Su içerek vücudumuzun su ihtiyacını karşılarız. Her gün 1,5 - 2 litre su içmeliyiz. Meyve ve sebzeleri yediğimizde de vücudumuza su alırız. Yazın terleyerek su kaybettiğimiz için daha çok su içeriz. Su da vitaminler gibi vücudumuzda düzenleyici olarak görev yapar.

Mineraller
Mineralller, vücudumuza yediğimiz yiyecekler ve içeceklerle girer. Vücudumuzda düzenleyici olarak görev yapar.

Sosyal Medyada Bizi Takip Edin

Kitap Gezintisi

Zircon - This is a contributing Drupal Theme
Design by WeebPal.